Έλατο, Oυ, Αλεξανδρινό. Οι πρωταγωνιστές του Χριστουγεννιάτικου στολισμού και τα μυστικά για όποιον θέλει να τους διατηρήσει σε γλάστρα ή στον κήπο!
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα το Χριστουγεννιάτικο δένδρο στολίστηκε από τον βαυαρό βασιλιά Όθωνα στα ανάκτορα στο Ναύπλιο, φαίνεται όμως ότι έγινε πολύ αποδεκτό σιγά σιγά από τους Έλληνες, τόσο που ο παραδοσιακός στολισμός του Χριστουγεννιάτικου καραβιού επισκιάστηκε.
Έλατο
Το έθιμο του στολισμού των δένδρων υπήρχε από την αρχαιότητα με διάφορους συμβολισμούς. Η εγκαθίδρυση του έλατου ως δένδρο των γιορτών των Χριστουγέννων οφείλεται στον Άγιο Βονιφάτιο που τον 8ο αιώνα ήθελε να εντάξει το χριστιανικό Χριστουγεννιάτικο δέντρο στις συνήθειες των ημερών αυτών προσπαθώντας να αντικαταστήσει παλαιότερα ειδωλολατρικά έθιμα, που είχαν να κάνουν επίσης με δένδρα και ιδιαίτερα με το δένδρο της βελανιδιάς. Λέγεται ακόμη ότι ο εμπνευστής της ιδέας με τα αναμμένα κεριά πάνω στο δένδρο ήταν ο Μαρτίνος Λούθηρος, που προσπάθησε να στολίσει το δένδρο στο σπίτι του όπως στόλιζαν τα αστέρια τα έλατα του δάσους! Οι Γερμανοί πάντως φαίνεται πως ήταν ο πρώτος λαός που υιοθέτησε τον στολισμό του δένδρου τα Χριστούγεννα, και μάλιστα τα στολίδια αρχικά ήταν γλυκά, φαγώσιμα, κεριά, ακόμη και είδη ρουχισμού!
Στις μέρες μας έχει δημιουργηθεί μια μεγάλη επιχειρηματολογία γύρω από το χριστουγεννιάτικο έλατο που θα στολίσει το σπίτι μας. Πολλοί θεωρούν ότι πιο όμορφο είναι το φυσικό δένδρο ενώ άλλοι πως το τεχνητό δένδρο έχει πολύ περισσότερα πλεονεκτήματα και είναι πιο οικολογικό αφού δεν καταστρέφει τα φυσικά δένδρα. Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση και η επιλογή του δένδρου ταιριάζει τελικά με την φιλοσοφία που ακολουθεί ο καθένας μας.
Ένα καλής ποιότητας ψεύτικο χριστουγεννιάτικο δένδρο δε χάνει τα φύλλα του, μπορεί εύκολα να αποθηκευτεί - αφού συνήθως είναι συναρμολογούμενα ή/και πτυσσόμενα- και να διατηρηθεί σε πολύ καλή κατάσταση μέχρι και για δέκα χρόνια- άρα δε χρειάζεται κάθε χρόνο να δαπανώνται γι’ αυτό χρήματα. Από την άλλη πλευρά, τα τεχνητά δέντρα επειδή είναι φτιαγμένα από pvc δεν είναι πάντα ανακυκλώσιμα.
Όταν μιλάμε για φυσικά χριστουγεννιάτικα δένδρα εννοούμε δένδρα που καλλιεργούνται σε οργανωμένες νόμιμες φυτείες για το σκοπό αυτό. Η καλλιέργεια ελάτου έχει πολλά πλεονεκτήματα για το περιβάλλον, αφού εκλύει μεγάλες ποσότητες οξυγόνου. Επίσης, οι περιοχές που καλλιεργούνται είναι συνήθως χέρσες, με αποτέλεσμα να προστατεύεται η περιοχή από την επιφανειακή διάβρωση του εδάφους. Το φυσικό χριστουγεννιάτικο δένδρο είναι επίσης πιο ζεστό και πιο όμορφο από το τεχνητό και φυσικά είναι βιοδιασπώμενο.
Τι μπορούμε λοιπόν να επιλέξουμε:
Αν θέλουμε να αγοράσουμε ένα τεχνητό δένδρο, να διαθέσουμε λίγα χρήματα παραπάνω ώστε να πάρουμε ένα που είναι κατασκευασμένο από ανακυκλώσιμο υλικό. Εξάλλου, θα μπορούμε να το έχουμε τόσα χρόνια ώστε αξίζει να δώσουμε λίγα παραπάνω χρήματα.
Αν θέλουμε να πάρουμε ένα φυσικό δένδρο να σιγουρευτούμε ότι προέρχεται από νόμιμη καλλιέργεια.
Βεβαίως, μια οικολογική εναλλακτική λύση είναι να αγοράσουμε ένα δένδρο σε γλάστρα! Έτσι, θα έχουμε ένα φυσικό δένδρο το οποίο δε θα το πετάξουμε μετά τις γιορτές αλλά θα το διατηρήσουμε στον κήπο μας και για την επόμενη χρονιά μέσα στη γλάστρα ή θα το μεταφυτεύσουμε. Μια τέτοια διαδικασία απαιτεί λίγο μεγαλύτερη αφοσίωση, αφού το ζωντανό έλατο έχει πολλές φροντίδες και συγκεκριμένες ανάγκες αφού ευδοκιμεί σε κρύες κυρίως περιοχές. Το έλατο είναι φυτό του γένους Abies και τα πιο γνωστά ελληνικά είδη είναι η Κεφαλληνιακή ελάτη (Abies cephalonica) και η Λευκή ελάτη (Abies alba) αν και το κλασσικό έλατο των Χριστουγέννων είναι του γένους Picea (Picea abies excelsa), η Ερυθρελάτη. Στα φυτώρια υπάρχουν διάφορα είδη που μπορείτε να επιλέξετε. Η Ερυθρελάτη είναι δέντρο ύψους 4-5 μέτρων, και έχει στενή κόμη και λεπτά κλαδιά. Αναπτύσσεται σχετικά γρήγορα σε ύψος. Οι βασικές ανάγκες του έλατου είναι το στραγγερό αμμουδερό έδαφος και η μεγάλη υγρασία. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να βρέχουμε συχνά από πάνω προς τα κάτω το φύλλωμά του. Συναντάται σε εδάφη πλούσια σε οργανική ύλη και θρεπτικά συστατικά. Μόλις αγοράσουμε το δένδρο από το φυτώριο μπορούμε να το αφήσουμε στον κήπο ή στη βεράντα μέχρι να το στολίσουμε. Καλό είναι να προσέξουμε η γλάστρα να έχει ανάλογο μέγεθος με αυτό του φυτού. Μέσα στο σπίτι πρέπει να αποφεύγουμε τις θέσεις κοντά στο τζάκι ή σε άλλα θερμαντικά σώματα και να προτιμούμε μια θέση κοντά σε ένα παράθυρο. Απαραίτητη είναι η συχνή ανανέωση του αέρα και η έμμεση έκθεσή του στον ήλιο. Επειδή χρειάζεται αυξημένη σχετική υγρασία, καλό είναι να ψεκάζουμε τα φύλλα με λίγο νερό. Επίσης πολύ σημαντικό είναι να μην παραμένει το νερό στο πιατάκι της γλάστρας. Για το λόγο αυτό, καλό θα ήταν να υπάρχει μια βάση στήριξης της γλάστρας και από κάτω ένα πιατάκι ώστε να μη χρειάζεται να σηκώνετε τη βαριά γλάστρα κάθε φορά. Όταν θελήσετε να το βγάλετε έξω στον κήπο καλό είναι να επιλέξετε μια λίγο σκιερή θέση. Θέλει τακτικά πότισμα καθώς και υγρασία στο φύλλωμά του.
Υπάρχουν και άλλα κωνοφόρα φυτά που θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν το έλατο, όπως η τούγια ο τάξος, ο κέδρος του Άτλαντα και άλλα κωνοφόρα του γένους Picea και μια πολύ ωραία ιδέα είναι να φυτέψετε ένα από αυτά τα φυτά στον κήπο σας και να το στολίζετε έξω!
Ίλεξ – Ου
.. γκι για τους περισσότερους!
Το Ίλεξ (Ilex aquifolium) ή αλλιώς ου είναι κλασσικό φυτό κυρίως για τη δημιουργία Χριστουγεννιάτικων συνθέσεων. Είναι το γνωστό σε όλους φυτό με τα γυαλιστερά φύλλα με τις μυτερές παρυφές και τους κόκκινους στρογγυλούς γυαλιστερούς καρπούς. Σαν φυτό αναπτύσσεται ως μεγάλος θάμνος ή μικρό δένδρο και είναι πολύ ανθεκτικό. Είναι αειθαλές και έχει πυκνό φύλλωμα που σχηματίζει κωνική κόμη. Ανθίζει την άνοιξη με μικρά άσπρα ή λιλά άνθη που είναι αρωματικά. Τα αρσενικά και τα θηλυκά άνθη όμως εμφανίζονται σε διαφορετικά φυτά και μόνο εκείνα με τα θηλυκά άνθη κάνουν τους γνωστούς κόκκινους καρπούς τον Σεπτέμβριο μέχρι το Γενάρη. Έτσι, αν αποφασίσετε να το βάλετε στον κήπο σας, καλό είναι να προμηθευτείτε ένα με θηλυκά και ένα με αρσενικά άνθη. Υπάρχουν επίσης και άλλες ποικιλίες με εναλλαγές χρωματισμών στο φύλλωμά τους.
Ποϊνσέτια ή Αλεξανδρινό
Είναι ένα γλαστρικό φυτό που έχει συνδεθεί με τα Χριστούγεννα. Η ομορφιά του αλεξανδρινού έγκειται στα έντονα κόκκινα βράκτια φύλλα του που δημιουργούν ένα σχηματισμό σαν αστέρι. Υπάρχει βέβαια και ποικιλία με άσπρα βράκτια φύλλα. Είναι ενδημικό των τροπικών δασών του Μεξικό και το όνομά του το πήρε από τον Joel Poinsett, τον πρώτο Αμερικανό πρέσβη στο Μεξικό που λέγεται ότι έφερε το φυτό στην Αμερική κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων. Η Ποϊνσέτια έχει ανάγκη από αρκετό φωτισμό αλλά όχι άμεση έκθεση στον ήλιο. Ο φτωχός φωτισμός μπορεί να προκαλέσει πτώση των φύλλων. Το πότισμα καλό είναι να γίνεται με μέτρο και όταν καταλαβαίνετε ότι το χώμα έχει αρχίσει να ξηραίνεται. Κατά την ανθοφορία του όμως ποτίζεται περίπου κάθε τρεις μέρες. Ένα δωμάτιο με υψηλή υγρασία είναι προτιμητέο, όπως για παράδειγμα η κουζίνα. Καλό είναι επίσης να αποφεύγονται οι απότομες εναλλαγές θερμοκρασίας. Βεβαίως, πρέπει να σημειωθεί ότι οι Ποϊνσέτιες απαιτούν πολλή φροντίδα για να ξανανθίσουν την επόμενη χρονιά.
Τα Χριστούγεννα είναι χαρούμενη γιορτή και γι’ αυτό δημιουργούν τη διάθεση για στολισμό. Έτσι, όλα τα κόκκινα φυτά, τα φυτά με κόκκινα φύλλα ή κόκκινους μικρούς καρπούς και τα φυτά που ανθίζουν την εποχή αυτή, σε διάφορους χρωματισμούς, μπορούν να δημιουργήσουν μια Χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα και να στολίσουν επάξια το σπίτι μας ακόμη και αν δεν είναι τα παραδοσιακά Χριστουγεννιάτικα φυτά!
Επιμέλεια: Βενετία Ματαλιωτάκη, ΜSc Αρχιτέκτων Τοπίου, Γραφείο Μελετών Αρχιτεκτονικής Τοπίου GREENSPIRE e-mail: info@greenspire.gr
Το έθιμο του στολισμού των δένδρων υπήρχε από την αρχαιότητα με διάφορους συμβολισμούς. Η εγκαθίδρυση του έλατου ως δένδρο των γιορτών των Χριστουγέννων οφείλεται στον Άγιο Βονιφάτιο που τον 8ο αιώνα ήθελε να εντάξει το χριστιανικό Χριστουγεννιάτικο δέντρο στις συνήθειες των ημερών αυτών προσπαθώντας να αντικαταστήσει παλαιότερα ειδωλολατρικά έθιμα, που είχαν να κάνουν επίσης με δένδρα και ιδιαίτερα με το δένδρο της βελανιδιάς. Λέγεται ακόμη ότι ο εμπνευστής της ιδέας με τα αναμμένα κεριά πάνω στο δένδρο ήταν ο Μαρτίνος Λούθηρος, που προσπάθησε να στολίσει το δένδρο στο σπίτι του όπως στόλιζαν τα αστέρια τα έλατα του δάσους! Οι Γερμανοί πάντως φαίνεται πως ήταν ο πρώτος λαός που υιοθέτησε τον στολισμό του δένδρου τα Χριστούγεννα, και μάλιστα τα στολίδια αρχικά ήταν γλυκά, φαγώσιμα, κεριά, ακόμη και είδη ρουχισμού!
Στις μέρες μας έχει δημιουργηθεί μια μεγάλη επιχειρηματολογία γύρω από το χριστουγεννιάτικο έλατο που θα στολίσει το σπίτι μας. Πολλοί θεωρούν ότι πιο όμορφο είναι το φυσικό δένδρο ενώ άλλοι πως το τεχνητό δένδρο έχει πολύ περισσότερα πλεονεκτήματα και είναι πιο οικολογικό αφού δεν καταστρέφει τα φυσικά δένδρα. Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση και η επιλογή του δένδρου ταιριάζει τελικά με την φιλοσοφία που ακολουθεί ο καθένας μας.
Ένα καλής ποιότητας ψεύτικο χριστουγεννιάτικο δένδρο δε χάνει τα φύλλα του, μπορεί εύκολα να αποθηκευτεί - αφού συνήθως είναι συναρμολογούμενα ή/και πτυσσόμενα- και να διατηρηθεί σε πολύ καλή κατάσταση μέχρι και για δέκα χρόνια- άρα δε χρειάζεται κάθε χρόνο να δαπανώνται γι’ αυτό χρήματα. Από την άλλη πλευρά, τα τεχνητά δέντρα επειδή είναι φτιαγμένα από pvc δεν είναι πάντα ανακυκλώσιμα.
Όταν μιλάμε για φυσικά χριστουγεννιάτικα δένδρα εννοούμε δένδρα που καλλιεργούνται σε οργανωμένες νόμιμες φυτείες για το σκοπό αυτό. Η καλλιέργεια ελάτου έχει πολλά πλεονεκτήματα για το περιβάλλον, αφού εκλύει μεγάλες ποσότητες οξυγόνου. Επίσης, οι περιοχές που καλλιεργούνται είναι συνήθως χέρσες, με αποτέλεσμα να προστατεύεται η περιοχή από την επιφανειακή διάβρωση του εδάφους. Το φυσικό χριστουγεννιάτικο δένδρο είναι επίσης πιο ζεστό και πιο όμορφο από το τεχνητό και φυσικά είναι βιοδιασπώμενο.
Τι μπορούμε λοιπόν να επιλέξουμε:
Αν θέλουμε να αγοράσουμε ένα τεχνητό δένδρο, να διαθέσουμε λίγα χρήματα παραπάνω ώστε να πάρουμε ένα που είναι κατασκευασμένο από ανακυκλώσιμο υλικό. Εξάλλου, θα μπορούμε να το έχουμε τόσα χρόνια ώστε αξίζει να δώσουμε λίγα παραπάνω χρήματα.
Αν θέλουμε να πάρουμε ένα φυσικό δένδρο να σιγουρευτούμε ότι προέρχεται από νόμιμη καλλιέργεια.
Βεβαίως, μια οικολογική εναλλακτική λύση είναι να αγοράσουμε ένα δένδρο σε γλάστρα! Έτσι, θα έχουμε ένα φυσικό δένδρο το οποίο δε θα το πετάξουμε μετά τις γιορτές αλλά θα το διατηρήσουμε στον κήπο μας και για την επόμενη χρονιά μέσα στη γλάστρα ή θα το μεταφυτεύσουμε. Μια τέτοια διαδικασία απαιτεί λίγο μεγαλύτερη αφοσίωση, αφού το ζωντανό έλατο έχει πολλές φροντίδες και συγκεκριμένες ανάγκες αφού ευδοκιμεί σε κρύες κυρίως περιοχές. Το έλατο είναι φυτό του γένους Abies και τα πιο γνωστά ελληνικά είδη είναι η Κεφαλληνιακή ελάτη (Abies cephalonica) και η Λευκή ελάτη (Abies alba) αν και το κλασσικό έλατο των Χριστουγέννων είναι του γένους Picea (Picea abies excelsa), η Ερυθρελάτη. Στα φυτώρια υπάρχουν διάφορα είδη που μπορείτε να επιλέξετε. Η Ερυθρελάτη είναι δέντρο ύψους 4-5 μέτρων, και έχει στενή κόμη και λεπτά κλαδιά. Αναπτύσσεται σχετικά γρήγορα σε ύψος. Οι βασικές ανάγκες του έλατου είναι το στραγγερό αμμουδερό έδαφος και η μεγάλη υγρασία. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να βρέχουμε συχνά από πάνω προς τα κάτω το φύλλωμά του. Συναντάται σε εδάφη πλούσια σε οργανική ύλη και θρεπτικά συστατικά. Μόλις αγοράσουμε το δένδρο από το φυτώριο μπορούμε να το αφήσουμε στον κήπο ή στη βεράντα μέχρι να το στολίσουμε. Καλό είναι να προσέξουμε η γλάστρα να έχει ανάλογο μέγεθος με αυτό του φυτού. Μέσα στο σπίτι πρέπει να αποφεύγουμε τις θέσεις κοντά στο τζάκι ή σε άλλα θερμαντικά σώματα και να προτιμούμε μια θέση κοντά σε ένα παράθυρο. Απαραίτητη είναι η συχνή ανανέωση του αέρα και η έμμεση έκθεσή του στον ήλιο. Επειδή χρειάζεται αυξημένη σχετική υγρασία, καλό είναι να ψεκάζουμε τα φύλλα με λίγο νερό. Επίσης πολύ σημαντικό είναι να μην παραμένει το νερό στο πιατάκι της γλάστρας. Για το λόγο αυτό, καλό θα ήταν να υπάρχει μια βάση στήριξης της γλάστρας και από κάτω ένα πιατάκι ώστε να μη χρειάζεται να σηκώνετε τη βαριά γλάστρα κάθε φορά. Όταν θελήσετε να το βγάλετε έξω στον κήπο καλό είναι να επιλέξετε μια λίγο σκιερή θέση. Θέλει τακτικά πότισμα καθώς και υγρασία στο φύλλωμά του.
Υπάρχουν και άλλα κωνοφόρα φυτά που θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν το έλατο, όπως η τούγια ο τάξος, ο κέδρος του Άτλαντα και άλλα κωνοφόρα του γένους Picea και μια πολύ ωραία ιδέα είναι να φυτέψετε ένα από αυτά τα φυτά στον κήπο σας και να το στολίζετε έξω!
Ίλεξ – Ου
.. γκι για τους περισσότερους!
Το Ίλεξ (Ilex aquifolium) ή αλλιώς ου είναι κλασσικό φυτό κυρίως για τη δημιουργία Χριστουγεννιάτικων συνθέσεων. Είναι το γνωστό σε όλους φυτό με τα γυαλιστερά φύλλα με τις μυτερές παρυφές και τους κόκκινους στρογγυλούς γυαλιστερούς καρπούς. Σαν φυτό αναπτύσσεται ως μεγάλος θάμνος ή μικρό δένδρο και είναι πολύ ανθεκτικό. Είναι αειθαλές και έχει πυκνό φύλλωμα που σχηματίζει κωνική κόμη. Ανθίζει την άνοιξη με μικρά άσπρα ή λιλά άνθη που είναι αρωματικά. Τα αρσενικά και τα θηλυκά άνθη όμως εμφανίζονται σε διαφορετικά φυτά και μόνο εκείνα με τα θηλυκά άνθη κάνουν τους γνωστούς κόκκινους καρπούς τον Σεπτέμβριο μέχρι το Γενάρη. Έτσι, αν αποφασίσετε να το βάλετε στον κήπο σας, καλό είναι να προμηθευτείτε ένα με θηλυκά και ένα με αρσενικά άνθη. Υπάρχουν επίσης και άλλες ποικιλίες με εναλλαγές χρωματισμών στο φύλλωμά τους.
Ποϊνσέτια ή Αλεξανδρινό
Είναι ένα γλαστρικό φυτό που έχει συνδεθεί με τα Χριστούγεννα. Η ομορφιά του αλεξανδρινού έγκειται στα έντονα κόκκινα βράκτια φύλλα του που δημιουργούν ένα σχηματισμό σαν αστέρι. Υπάρχει βέβαια και ποικιλία με άσπρα βράκτια φύλλα. Είναι ενδημικό των τροπικών δασών του Μεξικό και το όνομά του το πήρε από τον Joel Poinsett, τον πρώτο Αμερικανό πρέσβη στο Μεξικό που λέγεται ότι έφερε το φυτό στην Αμερική κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων. Η Ποϊνσέτια έχει ανάγκη από αρκετό φωτισμό αλλά όχι άμεση έκθεση στον ήλιο. Ο φτωχός φωτισμός μπορεί να προκαλέσει πτώση των φύλλων. Το πότισμα καλό είναι να γίνεται με μέτρο και όταν καταλαβαίνετε ότι το χώμα έχει αρχίσει να ξηραίνεται. Κατά την ανθοφορία του όμως ποτίζεται περίπου κάθε τρεις μέρες. Ένα δωμάτιο με υψηλή υγρασία είναι προτιμητέο, όπως για παράδειγμα η κουζίνα. Καλό είναι επίσης να αποφεύγονται οι απότομες εναλλαγές θερμοκρασίας. Βεβαίως, πρέπει να σημειωθεί ότι οι Ποϊνσέτιες απαιτούν πολλή φροντίδα για να ξανανθίσουν την επόμενη χρονιά.
Τα Χριστούγεννα είναι χαρούμενη γιορτή και γι’ αυτό δημιουργούν τη διάθεση για στολισμό. Έτσι, όλα τα κόκκινα φυτά, τα φυτά με κόκκινα φύλλα ή κόκκινους μικρούς καρπούς και τα φυτά που ανθίζουν την εποχή αυτή, σε διάφορους χρωματισμούς, μπορούν να δημιουργήσουν μια Χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα και να στολίσουν επάξια το σπίτι μας ακόμη και αν δεν είναι τα παραδοσιακά Χριστουγεννιάτικα φυτά!
Επιμέλεια: Βενετία Ματαλιωτάκη, ΜSc Αρχιτέκτων Τοπίου, Γραφείο Μελετών Αρχιτεκτονικής Τοπίου GREENSPIRE e-mail: info@greenspire.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου