Μούσκαρι - Muscari Spp.

Γνωρίζετε ότι οι βολβοί του φυτού Μούσκαρι χρησιμοποιούνται στην κουζίνα της Νότιας Ιταλίας αν και το φυτό αυτό είναι δηλητηριώδες;

 

Το γένος Muscari περιλαμβάνει 50 είδη βολβωδών φυτών που η κοινή τους ονομασία είναι σταφυλουάκινθοι (grape hyacinth). Ευδοκιμούν κυρίως σε υψόμετρο από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι τις  υπο-αλπικές περιοχές της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Τα σαρκώδη φύλλα τους σχηματίζουν συστάδες και τα λουλούδια τους σχηματίζουν πυκνούς σπίδακες που βγαίνουν πάνω σε άφυλλα στελέχη την άνοιξη.

Το όνομα του γένους, Muscari, προέρχεται από την λατινική λέξη musk, που προέρχεται από την ελληνική λέξη "μόσχος" (μοσχοβολιά), και αναφέρεται στο γλυκό άρωμα των λουλουδιών, που μαζί με το συχνά βαθύ μπλε χρωματισμό τους, έχουν κάνει την καλλιέργεια των μούσκαρι πολύ δημοφιλή.  Η κοινή του ονομασία είναι σταφυλουάκινθος (grape hyacinth) για το λουλούδι του μοιάζει με αυτό του υάκινθου.

Η καλύτερη παρουσίαση των μούσκαρι είναι όταν αναπτύσσονται σε φυτείες ομαδικές, σε βραχόκηπους ή σε άγριους κήπους, και όταν μεγαλώνουν με πλήρη ήλιο και με χώμα υγρό και καλά αποστραγγιζόμενο.

Τα μούσκαρι καλλιεργούνται για αιώνες. Αν και ενδημικά στην Ελλάδα και την Μέση Ανατολή, ωστόσο καλλιεργούνται στην Αγγλία από το 1576,  ενώ καλλιεργούνταν ήδη από τα Ελληνικά και Ρωμαϊκά χρόνια. Μια αγγλοσαξωνική μετάφραση του Διοσκουρίδη παρουσιάζει ένα διαφορετικό και ξεχασμένο μύθο για την προέλευσή τους, όπου τα πρώτα μούσκαρι είχαν αναπηδήσει από το αίμα του δράκου στην κορυφή ενός δασωμένου βουνού.

Το μούσκαρι, έχει, όπως και ο άγριος υάκινθος, δηλητηριώδη βολβό. Τα μικρά σκουρο-μπλε λουλούδια, που σχεδόν μοιάζουν με μικρά μούρα και έχουν γλυκιά μυρωδιά. Μερικά από τα καλύτερα μούσκαρι έχουν απαλό μπλε χρώμα, είναι ευθυτενή, πιο στενά και χωρίς στήμονες και ύπερο. Επειδή τα λουλούδια των διάφορων ειδών Muscari εκκρίνουν πολύ νέκταρ, συγκαταλέγονται μεταξύ των χρήσιμων για τις μέλισσες φυτών, την άνοιξη. Το μούσκαρι ονομάζεται μερικές φορές αμυλο-υάκινθος ( Starch Hyacinth), καθώς τα λουλούδια του μυρίζουν όπως το υγρό αμύλο.

Το μούσκαρι έχει χρησιμοποιηθεί φαρμακευτικά για τις τονωτικές του ιδιότητες και σαν διουρητικό. Ωστόσο Βρετανοί ειδικοί συμβουλεύουν και συστήνουν να να μην τρώγεται ή χρησιμοποιείται οποιοδήποτε μέρος του φυτού αυτού. 

Αντίθετα στην Ιταλία έχουν διαφορετική άποψη. Ένα είδος μούσκαρι το Lampagioni που αποκαλείται επίσης και lampascioni ή cipollacci, συχνά χρησιμοποιείται στην ιταλική κουζίνα της νότιας Ιταλίας, ειδικά στην περιοχή Puglia - της Πούλιας. Είναι ένα είδος βολβού, παρόμοιου με κρεμμύδι, με μια μάλλον έντονη, πικρή γεύση. Μετά το μαγείρεμα οι βολβοί γίνονται κοκκινωποί. Πριν από το μαγείρεμα, τα εξωτερικά φύλλα πρέπει να αφαιρεθούν και οι βολβοί πρέπει να μουλιάζουν σε κρύο νερό (που πρέπει να αλλάζεται κατά διαστήματα) για να χάσουν μέρος από την πικρίλα τους. Κατά άλλο τρόπο, μπορούν να κοπούν στη μέση, να βράσουν και να στραγγίσουν κι έπειτα να μαγειρευτούν σε γλυκό νερό μέχρι να γίνουν. Χρησιμοποιείται σε σαλάτες, τηγανίζεται, και μαρινάρεται σε λάδι ή στο ξίδι.