Akebia quinata ονομάζεται και Αναρριχώμενο Σοκολατόφυτο

Γνωρίζετε ότι το φυτό Akebia quinata ονομάζεται και Αναρριχώμενο Σοκολατόφυτο λόγω των λουλουδιών του που έχουν άρωμα σοκολάτας;

Ακέμπια (Akebia quinata)

Ακέμπια - Akebia quinata

Ακέμπια αποκαλείται ένα γένος με πέντε είδη ανθοφόρων φυτών, που ανήκει στην οικογένεια Lardizabalaceae. Η επιστημονική του ονομασία akebia, είναι εκλατινισμένη ονομασία τού ιαπωνικού ονόματος για το είδος Akebia quinata: akebi. Το Akebia quinata (Αναρριχώμενο Σοκολατόφυτο ή Πεντάφυλλος Akebia) είναι θάμνος, ενδημικός στην Ιαπωνία, την Κίνα και την Κορέα.
Το Akebia quinata είναι ένα φυλλοβόλο αναρριχώμενο φυτό με γρήγορη ανάπτυξη, που φθάνει μέχρι και 12 μέτρα ύψος, και έχει σύνθετα φύλλα με πέντε φυλλάρια το καθένα. Είναι ανθεκτικό στο κρύο και δεν είναι ευαίσθητο στον παγετό. Δεν έχει συχνή ανθοφορία. Τα λουλούδια του εμφανίζονται Απρίλιο - Μάιο, και οι σπόροι του ωριμάζουν Σεπτέμβριο - Οκτώβριο. Τα ευωδιαστά λουλούδια είναι μονόοικα (είναι χωριστά άνθη είτε αρσενικά είτε θηλυκά, αλλά και τα δύο φύλα μπορούν να βρεθούν στο ίδιο φυτό). Τα χαμηλότερα δύο λουλούδια είναι αρσενικά και τα υπόλοιπα είναι θηλυκά. Τα φυτά δεν είναι αυτο-γόνιμα. Τα άνθη του σχηματίζονται ομαδικά σε ταξιανθίες σε μορφή τσαμπιού, διαθέτουν τρία ή τέσσερα σέπαλα και έχουν το χαρακτηριστικό άρωμα σοκολάτας. Οι καρποί του είναι λοβοί, έχουν σχήμα λουκάνικου και περιέχουν εδώδιμο πολτό. Όταν ωριμάσουν σχίζουν και ανοίγουν, αποκαλύπτοντας σκούρους καφετί και επίπεδους σπόρους, τοποθετημένους σε ακανόνιστες σειρές.
Το Α. quinata μεγαλώνει κοντά σε δάση, κατά μήκος στα όρια των ρεμάτων, σαν θάμνος σε πλαγιές βουνών με 300 - 1500 μ. υψόμετρο. Το φυτό προτιμά ανάλαφρα (αμμώδη), μεσαία (αργιλώδη) και βαριά (λασπώδη) εδάφη, αλλά απαιτεί καλά αποστραγγιζόμενο χώμα. Προτιμά η οξύτητα τού έδαφος να είναι ουδέτερη και βασική (αλκαλική). Μπορεί να αναπτυχθεί σε μέρη με πλήρη σκίαση (βαθιά δάση), με ημισκίαση (φωτεινά δάση) ή χωρίς σκίαση. Απαιτεί υγρό έδαφος.
Τα φρούτα του είναι φαγώσιμα. Γλυκά, αλλά άνοστα. Ο καρπός έχει ένα λεπτό, ντελικάτο άρωμα και μαλακιά, χυμώδη υφή. Μερικές φορές προστίθεται στα φρούτα χυμός λεμονιού, για να ενισχύσει τη γεύση τους. Η πικρή φλούδα τού καρπού τηγανίζεται και τρώγεται. Ο καρπός έχει διαστάσεις 5 με 10 εκατοστά μήκος και μέχρι 4 εκατοστά πλάτος. Οι μαλακοί νεαροί βλαστοί χρησιμοποιούνται σε σαλάτες ή τουρσί. Στην Ιαπωνία, τα αποξηραμένα φύλλα του γίνονται τσάι.
Το Akebia αναφέρεται συχνά στην ιαπωνική λογοτεχνία, σαν υποβλητικό του ποιμαντικού περιβάλλοντος. Ο καρπός akebia, αν και μερικές φορές τρώγεται ατόφιος, συνήθως σερβίρεται γεμιστός με miso και μίγμα κοτόπουλου.

Στην Κίνα, το αμπέλι σοκολάτας είναι ένα από τα αρχαιότερα παραδοσιακά φάρμακα. Μίσχοι, ρίζες και καρποί έχουν ιατρική χρησιμότητα. Επιπλέον, οι βρώσιμοι καρποί έχουν μια γλυκιά γεύση. Έλαιο που εξάγεται από τους σπόρους χρησιμοποιείται στην σαπωνοποιία.

Στην Κίνα το ακέμπια κουινάτα αναφέρεται ως «mu tong» ή «mu tung»  που σημαίνει «διάτρητο ξύλο». Επίσης, μερικές φορές είναι γνωστό ως «tong cao» ή «tung tsao» που σημαίνει «διάτρητο χόρτο». Στην κινέζικη φαρμακοποιία πιστεύεται ότι είναι θεραπευτικό ως διουρητικό, αντιφλογιστικό, γαλακταγωγικό και αναλγητικό. Η κύρια χρήση του βοτάνου στην Κίνα είναι σαν παραδοσιακό γιατρικό για την ανεπαρκή γαλουχία στις θηλάζουσες μητέρες. Το φαρμακευτικό τμήμα τού φυτού είναι το ξυλώδες στέλεχος, που κόβεται σε φέτες με εγκάρσιες τομές και παρασκευάζεται ως αφέψημα. Το στέλεχος έχει περιεκτικότητα περίπου 30% σε άλατα καλίου, που του προσδίδουν τη διουρητική δράση του.
Οι μίσχοι είναι πικροί, αλλά βάλσαμο στον πόνο, αντιμυκητιασικοί, αντιφλογιστικοί, αντιπυρετικοί, εφιδρωτικοί, διεγερτικοί, διουρητικοί, εμμηναγωγοί, γαλακταγωγοί, επουλωτικοί, διαλύτες, καθαρτικοί και προσφέρουν τόνωση στο στομάχι. Όταν λαμβάνεται εσωτερικά, ελέγχει βακτήρια και μύκητες και χρησιμοποιείται στη θεραπεία των λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος, στην έλλειψη της εμμηνόρροιας, για τη βελτίωση της γαλουχία κλπ. Τα στελέχη του συλλέγονται το φθινόπωρο και αποξηραίνονται για μελλοντική χρήση. Ο καρπός είναι αντιπυρετικός, διουρητικός, αποκαθαρτικός, αντιρευματικός και στομαχο - τονωτικός. Είναι μια δημοφιλής θεραπεία για τον καρκίνο. Η ρίζα του είναι αντιπυρετική. Το φυτό είχε τη 13η σειρά κατάταξης σε μια έρευνα για τα 250 πιο ισχυρά αντισυλληπτικά φυτά στην Κίνα.
Το ακέμπια κουινάτα είναι καταχωρημένο στην εθνική λίστα ζιζάνιων φυτών της Νέας Ζηλανδίας, τη «National Pest Plant Accord», όπου προσδιορίζεται ως παρασιτικό φυτό, και απαγορεύεται η πώληση, η εμπορική διάδοση και η διανομή του σε όλη τη χώρα. Θεωρείται επίσης εισβολέας σε διάφορες πολιτείες των ανατολικών Ηνωμένων Πολιτειών, σύμφωνα με τη "Συμμαχία Διατήρησης Φυτών". Μέχρι σήμερα, δεν έχει αναφερθεί καμία οικολογικό επίδραση στην Κίνα.