H Aθήνα αποκτά κτίρια υψηλού κύρους-Το Ιδρυμα Νιάρχου και ο σπουδαίος αρχιτέκτονας Ρέντσο Πιάνο ανεβάζουν τις μετοχές της πρωτεύουσας στον διεθνή χάρτη





Του Δημητρη Ρηγοπουλου
Ηταν κουκιά μετρημένα. Αν δεν ήταν ο Ρέντσο Πιάνο, θα ήταν ο Νόρμαν Φόστερ. Κι αν δεν ήταν ο Νόρμαν Φόστερ, θα ήταν η Ζάχα Χαντίντ. Οι άνθρωποι του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» μας είχαν προετοιμάσει για ένα μεγάλο όνομα της διεθνούς αρχιτεκτονικής που όταν ανακοινώθηκε επίσημα, επιβεβαίωσε, απλά, τις υψηλές προσδοκίες. Το απαραίτητο στοιχείο σασπένες αφορούσε περισσότερο τη συγκέντρωση ή αντίθετα την κατάτμηση του τεράστιου όγκου δουλειάς σε περισσότερα από ένα γραφεία. Τελικά, ο Ρένστο Πιάνο τα πήρε όλα: θα υπογράψει ολόκληρο το Πολιτιστικό και Εκπαιδευτικό Πάρκο του Ιδρύματος στο Δέλτα Φαλήρου που συνοπτικά μεταφράζεται στα δύο κτιριακά συγκροτήματα της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Λυρικής Σκηνής και στη διαμόρφωση του χώρου πρασίνου, έκτασης 120 στρεμμάτων (ναι, όσο ένας Εθνικός Κήπος).


Κλειστός διαγωνισμός
Η διαδρομή από την υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας ανάμεσα σε Ιδρυμα και την ελληνική κυβέρνηση τον περασμένο Ιούνιο μέχρι την ανακοίνωση της περασμένης εβδομάδας μπορεί να μην απασχόλησε τη δημοσιότητα αλλά ήταν παραπάνω από πλούσια σε γεγονότα. Το Ιδρυμα προχώρησε σε κλειστό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Αυτό σημαίνει ότι απευθύνθηκε αρχικά σε 24 μεγάλα διεθνή γραφεία που τηρούσαν τις ελάχιστες προδιαγραφές για την ανάληψη ενός τόσο σύνθετου project. Ακολούθησαν έξι αλλεπάλληλοι γύροι με βασικά κριτήρια την εμπειρία σε ανάλογες κατασκευές, τη διαθεσιμότητα του αρχιτέκτονα τα επόμενα δύο χρόνια, τον βαθμό ενσωμάτωσης αρχών της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και νέων τεχνολογιών στο έργο τους και φυσικά, την κεντρική ιδέα (concept selection competition) για την αρχιτεκτονική ταυτότητα του συγκροτήματος. Από τους 28 υποψηφίους κατεβήκαμε στους 18, μετά στους 12, στους 8, στους 4 και στο τέλος αναδείχθηκε η καταληκτική τριάδα: ο Ρέντσο Πιάνο, ο Γάλλος Ζαν Νουβέλ, άλλο τεράστιο όνομα, και το νορβηγικό γραφείο «Snohetta», περισσότερο γνωστοί από τη Νέα Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.
Το χρονοδιάγραμμα
Η επιλογή Ρέντσο Πιάνο ακούστηκε ως το τέλος μιας επίπονης διαδικασίας αλλά ουσιαστικά βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή. «Εχουμε μπροστά μας μία διετία που θα αξιοποιηθεί για την εκπόνηση των μελετών και την εξασφάλιση των απαραίτητων αδειών», βεβαιώνει ο κ. Επαμεινώνδας Φαρμάκης, Εκτελεστικός Διευθυντής και Γραμματέας της Ελληνικής Συμβουλευτικής Επιτροπής του Ιδρύματος. Σήμερα η εταιρεία αρχιτεκτόνων και πολεοδόμων Cooper, Robertson & Partners μελετά και σχεδιάζει το Κτιριολογικό Πρόγραμμα και τον Πολεοδομικό Σχεδιασμό (Master Plan) του έργου, ενώ ήταν ο Σύμβουλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος στη διαδικασία επιλογής αρχιτέκτονα. Την ίδια στιγμή άνθρωποι του Ρέντσο Πιάνο έχουν επαφές με τέσσερα μεγάλα αρχιτεκτονικά γραφεία της Αθήνας για να καταλήξουν στον Ελληνα αρχιτέκτονα με τον οποίο θα συνεργαστούν. Η συνεργασία είναι επιβεβλημένη γιατί στο όνομα του ελληνικού γραφείου θα εκδοθούν οι πολεοδομικές άδειες. Σημαντικός χρόνος, τουλάχιστον έξι μήνες, απαιτούνται και για την ανάδειξη της εργολαβικής εταιρείας που θα κατασκευάσει το έργο, σύμφωνα με τις κοινοτικές οδηγίες. Σε όλα αυτά, προσθέστε και την ωρίμανση των σχεδίων του Πιάνο που σήμερα δεν είναι παρά μόνο μία πολύ γενική ιδέα και η οποία θα πρέπει να εξειδικευτεί. Μια πρώτη εικόνα του πάρκου θα πάρουμε μέσα από τις μακέτες που αναμένεται να δουν το φως της δημοσιότητας τους αμέσως επόμενους μήνες. Πότε, λοιπόν, να περιμένουμε την έναρξη των κυρίως κατασκευαστικών έργων; «Με τα σημερινά δεδομένα, τους τελευταίους μήνες του 2010», απαντάει ο κ. Φαρμάκης. Ισχύει, επομένως, το 2015 ως έτος εγκαινίων του πάρκου.
Παιχνίδια εντυπώσεων
Οσο θα προσεγγίζουμε το 2015 τόσο η Αθήνα θα κερδίζει πόντους στο παιχνίδι των εντυπώσεων. Η αρχιτεκτονική είναι σήμερα το κατεξοχήν βαρύ χαρτί στο διεθνές χρηματιστήριο των μητροπολιτικών ανταγωνισμών. Πόλεις μικρής αναγνωρισιμότητας εκτοξεύονται στον διεθνή χάρτη επειδή ένα μεγάλο αρχιτεκτονικό όνομα χτίζει εκεί ένα καινούργιο κτίριο. Κυβερνήσεις διαπραγματεύονται απευθείας με τους αρχιτέκτονες-σταρ την πολύτιμη υπογραφή τους σε ένα ή περισσότερα κρατικά projects. Η Αθήνα έχει ταυτότητα αλλά αναζητά απεγνωμένα ένα τρόπο να διατηρηθεί στην επικαιρότητα μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το νέο Μουσείο της Ακρόπολης που θα εγκαινιαστεί το φθινόπωρο την επαναφέρει στο διεθνές προσκήνιο με καταιγισμό άρθρων, ιδιαίτερα κολακευτικών, στην πλειοψηφία τους. Τώρα η συμφωνία Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» με τον Ρέντσο Πιάνο όχι μόνο πρόκειται να συντηρήσει το momentum του νέου Μουσείου αλλά είναι βέβαιο ότι θα το εμπλουτίσει με νέο περιεχόμενο.
Οταν τα κτίρια αφήνουν σημάδια στην πόλη
Εχετε φανταστεί ποτέ την Αθήνα χωρίς το Χίλτον; Ή τον Πύργο Αθηνών; Η ανακοίνωση του project του Ιδρύματος Νιάρχου και οι προσδοκίες τις οποίες καλλιεργεί μας πηγαίνει πίσω σε άλλα κτίρια που το μέγεθος και η επιρροή τους καθόρισαν σημαντικές γειτονιές της πρωτεύουσας. Σε κάποιες από αυτές έδωσαν και το όνομά τους: περιοχές Χίλτον, Πύργος Αθηνών, Κάραβελ, Ωνάσειο (στη Συγγρού), ΟΤΕ (Πατησίων), κ.ά. Θα συμβεί το ίδιο και με το Πολιτιστικό και Εκπαιδευτικό Πάρκο του Ιδρύματος στον παλιό Ιππόδρομο, δίπλα από τη θάλασσα;
Στην πραγματικότητα, έχει όλα τα φόντα. Η απομάκρυνση του Ιππόδρομου αφαίρεσε ένα ισχυρό τοπόσημο από μία περιοχή (Τζιτζιφιές Καλλιθέας) που αναπτύσσεται ταχύτατα τα τελευταία χρόνια, κυρίως μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η εμπορική αξιοποίηση εκτάσεων της Ριζαρείου και η μελλοντική λειτουργία μεγάλου Συνεδριακού Κέντρο στο Γήπεδο του Ταε-Κβο-Ντο, σε συνδυασμό με τη διαμόρφωση του παραλιακού μετώπου την προ-ολυμπιακή περίοδο, δημιουργεί έναν υπερτοπικό πόλο πολιτισμού και αναψυχής που τα έχει όλα εκτός από μνημειακή αρχιτεκτονική. Η πρωτοβουλία του Ιδρύματος Νιάρχου συμπληρώνει το παζλ ιδανικά.
Θερμή υποδοχή από τις κοινότητες του Ιντερνετ
Ετοιμαστείτε για μεγαλεία! Ο Ρέντσο Πιάνο είναι ένας από τους διασημότερους αρχιτέκτονες στο παγκόσμιο στερέωμα, με έργα απίστευτης αισθητικής και δυναμικής, μεταξύ των οποίων και το complex της νέας Οπερας της Ρώμης που εγκαινιάστηκε το 2002.
(dimolog.blogspot.com)
Δεν έχουμε Ελληνες αρχιτέκτονες για κάτι τέτοιο; Αυτή είναι η Ελλάδα!
(ovem)
H απάντηση είναι απλά όχι. Δεν υπάρχουν Ελληνες αρχιτέκτονες του διαμετρήματος του Ρέντσο Πιάνο. Διαφωνώ εντελώς με την ιδέα ότι κάθε χώρα πρέπει να χρησιμοποιεί τους δικούς της αρχιτέκτονες για να σχεδιάζουν εμβληματικά κτίρια. Και επιπλέον, δεν υπάρχει ούτε μία χώρα στον κόσμο που να συμβαίνει κάτι τέτοιο. Η Ελλάδα δεν θα πρέπει να μείνει πίσω εξαιτίας του εθνικισμού. Αν οι μεγάλοι αρχιτέκτονες του κόσμου θέλουν να εμπλουτίσουν την Αθήνα με τη δουλειά τους, θα πρέπει να τους καλωσορίσουμε με ανοιχτές αγκάλες. Γιατί ειλικρινά, όταν πρόκειται για καλής ποιότητας αρχιτεκτονική και αστικό σχεδιασμό, χρειαζόμαστε όλη τη βοήθεια που μπορούμε να πάρουμε.
(Bel Ludovic)
Ας είμαστε απλά ευγνώμονες που η οικογένεια Νιάρχου επενδύει στην ανάπτυξη των πολιτιστικών υποδομών της Αθήνας και όχι στην αγορά ελβετικών σαλέ.
(Nicky F.)
Επίσης, 442 εκατομμύρια δολάρια είναι ένα πολύ μεγάλο ποσό για να χτιστεί κάτι μνημειακό!
(Giorgio)
Πραγματικά μεγάλο ποσό. Το νέο Μουσείο της Ακρόπολης κόστισε 75 εκατ. δολάρια.
(Gorgos)
Θα ήμουν σκεπτικός στην ιδέα της απευθείας ανάθεσης στη συγκεκριμένη περίπτωση, σ' ένα έργο αυτής της διάστασης κι αυτού του συμβολισμού. Ανάμεσα σ' έναν ανοιχτό διαγωνισμό και σε καθόλου διαγωνισμό, υπάρχει η επιλογή του κλειστού διαγωνισμού με προσκλήσεις σ' έναν μικρό αριθμό γνωστών γραφείων προκειμένου να κάνεις την καλύτερη δυνατή επιλογή. Δεν καταλαβαίνω γιατί στην Ελλάδα είμαστε σε ό,τι κι αν κάνουμε των άκρων. Δεν αμφιβάλλω ότι ο Ρέντσο Πιάνο θα τα καταφέρει αλλά για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα θα προσκαλούσα κι άλλα γραφεία όπως του Ντάνιελ Λίμπσκιντ, της Ζάχα Χαντίντ και γιατί όχι, του Σαντιάγο Καλατράβα. (gm2263)

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Μελία