Τι θα λέγατε για ένα «πράσινο» σπίτι;

Η επένδυση και η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι πλέον μία αναγκαιότητα. Διαβάστε σε αυτό το ρεπορτάζ για τη νέα τάση οικολογικής δόμησης και τα «πράσινα σπίτια».
Τα τελευταία χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση, έχοντας αυξημένη ευαισθησία για το περιβάλλον, έχει θέσει ως στόχο την κατασκευή νέων οικοδομημάτων, στηριζόμενων στην ιδέα των «πράσινων» κτιρίων.
Στη Γηραιά ήπειρο το 90% του χρόνου μας το περνάμε εντός των κτιρίων στα οποία διαμένουμε ή εργαζόμαστε. Έπειτα από επίσημα καταγεγραμμένα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 40% της καταναλισκόμενης ενέργειας οφείλεται στα κτίρια ενώ μόλις το 28% στη βιομηχανία και το 32% στις μεταφορές.
Οι νέες αυτές κατασκευές, σχεδιασμένες βάσει συγκεκριμένων προδιαγραφών, εξοικονομούν πολύτιμη για τα σύγχρονα δεδομένα ενέργεια. Αυτό επιτυγχάνεται με την καλύτερη δυνατή εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας, τη χρήση δομικών υλικών φιλικών προς το περιβάλλον, καθώς και τη σωστή χρήση των φυσικών πόρων.
Τη στιγμή που οι ειδικοί μάς κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι το «περιβαλλοντικό μέλλον» διαγράφεται αβέβαιο, λόγω της αλόγιστης εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, οδηγούμαστε στη δημιουργία νέων βάσεων για την ανάπτυξη της τεχνολογίας στις κατασκευές.

Τι ακριβώς όμως είναι ένα «πράσινο» σπίτι και από τι είναι φτιαγμένο;

Μια τέτοια κατασκευή μπορεί να διαθέτει πατώματα από φελλό ή μπαμπού, πλακάκια από ανακυκλωμένο αλουμίνιο και γυαλί, υλικά δηλαδή που το καθιστούν φιλικό προς το περιβάλλον αλλά και την υγεία του καθενός. Η επιλογή των δομικών υλικών σχετίζεται πολλαπλώς με την αειφορική ή μη διάσταση των κατασκευών, αφού η χρήση δομικών υλικών που δεν πληρούν ορισμένα φιλοπεριβαλλοντικά κριτήρια μπορεί να επιφέρει:
•  Κατασπατάληση φυσικών πόρων και ενέργειας.
•  Διαταραχή του περιβάλλοντος από την εξόρυξη-ξύλευση των πρώτων υλών, την παραγωγή, μεταφορά και χρήση των δομικών υλικών.
•  Επιδείνωση του εσωτερικού περιβάλλοντος των κατασκευών και ενίσχυση του «Συνδρόμου του άρρωστου κτιρίου», συνδρόμου που μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς την υγεία των ανθρώπων που ζουν ή εργάζονται σε ένα κτίριο.
•  Πτώση της παραγωγικότητας των ανθρώπων που ζουν ή εργάζονται σε ένα κτίριο.
•  Επιδείνωση του μικροκλίματος γύρω από ένα κτίριο.
Σύμφωνα με δηλώσεις του στο «ε.ΜΜΕ.ίς», ο ηλεκτρολόγος/μηχανικός, κ. Ν. Αντωνιάδης, τονίζει ότι στα οικολογικά κτίρια, χρησιμοποιούνται ανακυκλωμένα μη τοξικά υλικά και συστήματα εξοικονόμησης νερού και ενέργειας. Ακόμη, διπλά θερμομονωτικά παράθυρα «τα οποία συντελούν στη διατήρηση μιας σταθερής θερμοκρασίας στον εσωτερικό χώρο». Παράλληλα, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, τα φωτοβολταϊκά συστήματα, τα οποία εγκαθίστανται στις οροφές ή στις προσόψεις των κτιρίων, παράγουν ηλεκτρική ενέργεια, δίχως εκπομπή ρύπων.

Τα φωτοβολταϊκά…

Σύμφωνα με στοιχεία της Greenpeace, όταν τα φωτοβολταϊκά εκτεθούν στην ηλιακή ακτινοβολία μετατρέπουν ένα 5-17% της ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρική (με τη σημερινή τεχνολογία, η οποία συνεχώς βελτιώνεται). Τα φωτοβολταϊκά μπορούν να τοποθετηθούν σε οικόπεδα, στέγες (επίπεδες και κεκλιμένες) ή και σε προσόψεις κτιρίων. Υπάρχουν δύο τρόποι να τα χρησιμοποιήσει κανείς. Ανεξάρτητα από το δίκτυο της ΔΕΗ ή σε συνεργασία μ' αυτό.
Ένα τυπικό φωτοβολταϊκό ισχύος 1 κιλοβάτ (kW) παράγει κατά μέσο όρο 1.200-1.500 κιλοβατώρες το χρόνο (ανάλογα με την ηλιοφάνεια της περιοχής) και αποτρέπει κατά μέσο όρο κάθε χρόνο την έκλυση 1.450 κιλών διοξειδίου του άνθρακα, όσο δηλαδή θα απορροφούσαν δύο στρέμματα δάσους.
Τα φωτοβολταϊκά εγγυώνται:
•  μηδενική ρύπανση
•  αθόρυβη λειτουργία
•  αξιοπιστία και μεγάλη διάρκεια ζωής (που φθάνει τα 30 χρόνια)
•  απεξάρτηση από την τροφοδοσία καυσίμων για τις απομακρυσμένες περιοχές
•  δυνατότητα επέκτασης ανάλογα με τις ανάγκες
•  ελάχιστη συντήρηση
 
Τα φωτοβολταϊκά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως δομικά υλικά, υποκαθιστώντας άλλα παραδοσιακά υλικά (π.χ. κεραμοσκεπές ή υαλοστάσια σε προσόψεις). Κατ' αυτό τον τρόπο εξοικονομούνται χρήματα και φυσικοί πόροι.

…και η ηλιακή ενέργεια

Η ηλιακή ενέργεια είναι καθαρή, ανεξάντλητη, ήπια και ανανεώσιμη. Η ηλιακή ακτινοβολία δεν ελέγχεται από κανέναν και αποτελεί ένα ανεξάντλητο εγχώριο ενεργειακό πόρο, που παρέχει ανεξαρτησία, προβλεψιμότητα και ασφάλεια στην ενεργειακή τροφοδοσία.
Εδώ και μια εικοσαετία οι Έλληνες καταναλωτές έχουν εξοικειωθεί με τους ηλιακούς θερμοσίφωνες για την παραγωγή ζεστού νερού. Εκείνο όμως που αγνοεί η πλειοψηφία των καταναλωτών είναι όχι μόνο οι τεχνολογικές βελτιώσεις των ηλιοθερμικών συστημάτων για ζέσταμα του νερού, αλλά κυρίως οι λοιπές χρήσεις των ηλιοθερμικών τεχνολογιών όπως η θέρμανση χώρων, η τηλεθέρμανση οικισμών, ο ηλιακός κλιματισμός και η ηλιοθερμική παραγωγή ηλεκτρισμού.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Όπως διατείνονται οι ειδικοί του θέματος, με έξυπνες επιλογές, ακόμη και απλές καθημερινές, μπορούμε να εξοικονομήσουμε ενέργεια, να γλιτώσουμε χρήματα και να υποστηρίξουμε πιο υγιεινούς τρόπους ζωής μέσα στα σπίτια μας.
Από το Διεπιστημονικό Ινστιτούτο Περιβαλλοντικών Ερευνών (Δ.Ι.Π.Ε.), με βάση μελέτες αλλά και τη διεθνή εμπειρία, έχουν διατυπωθεί κανόνες που εξασφαλίζουν τον φυσικό δροσισμό στο εσωτερικό ενός κτιρίου. Πρόκειται για απλές συμβουλές που μπορεί να εφαρμοστούν με ελάχιστο ή και μηδενικό κόστος από τον καθένα:
•  Περιορίστε τον φυσικό αερισμό όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι υψηλή. Κρατήστε τα παράθυρα κλειστά και σκιασμένα. Αερίστε τα δωμάτια τη νύχτα. Ο διαμπερής νυχτερινός αερισμός βελτιώνει την ατμόσφαιρα έως και 80%.

* Φυτέψτε φυλλοβόλα δένδρα σε βεράντες, κήπους, πεζοδρόμια για να προστατεύσετε πλευρές του σπιτιού σας που είναι εκτεθειμένες στην ηλιακή ακτινοβολία. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται η εσωτερική θερμοκρασία από 15 έως και 50%.

* Προτιμήστε τους ανεμιστήρες οροφής από τα κλιματιστικά, που είναι ενεργοβόρα και επιπλέον επιβαρύνουν την ποιότητα του αέρα. Ένας ανεμιστήρας κοστίζει από 20-100 ευρώ και καταναλώνει ενέργεια όπως ένας κοινός λαμπτήρας! Το κλιματιστικό ανεβάζει το λογαριασμό της ΔΕΗ έως και 50%.

* Επιλέξτε, αν δεν μπορείτε να κάνετε χωρίς αυτά, κλιματιστικά νεότερης γενιάς που έχουν μειωμένη κατανάλωση ρεύματος και συστήματα που επιβαρύνουν λιγότερο την ποιότητα του αέρα μέσα στο σπίτι. Σε κάθε περίπτωση ρυθμίστε τη θερμοκρασία σε λογική θερμοκρασία, π.χ. στους 28 βαθμούς και όχι τους 18, ώστε να εξοικονομήσετε ενέργεια.
Συμπερασματικά, το οικολογικό, «πράσινο σπίτι» είναι εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας και πολύ συμφέρουσα, οικονομικά, κατασκευή σε σχέση με τη συμβατική.
Στο εξωτερικό έχει ήδη ξεκινήσει η βιομηχανική παραγωγή προκατασκευασμένων προσόψεων κτιρίων που συνδυάζουν συστήματα αερισμού, φωτισμού, θέρμανσης και ψύξης. Στην Ελλάδα επικρατεί ακόμη αμηχανία και ελλιπής ενημέρωση γύρω από το θέμα της οικολογικής δόμησης. Σε συνδυασμό μάλιστα με την ολιγωρία που επιδεικνύουν και οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς, η χώρα μας μένει, θα έλεγε κανείς, πίσω στις εξελίξεις, τη στιγμή που θα μπορούσε να είναι πρώτη στην εκμετάλλευση των ήπιων μορφών ενέργειας, του ήλιου και του αέρα. Ας ελπίσουμε πως σύντομα αυτό θα γίνει.

Αγαθή Καρδάμη